Bài 32: Hiện tượng quang-phát quang - Môn Vật lý lớp 12

Bài 32: Hiện tượng quang-phát quang - Môn Vật lý lớp 12 - Khi đèn trong phòng tắt đi, ta thấy nút bấm công tắc phát ra ánh sáng màu xanh. Sự phát sáng này kéo dài hàng giờ, rất thuận tiện cho viêc tìm chỗ bật điện trong đêm. Đó là hiện tượng gì? Để hiểu rõ hơn về điều đó, Đề Thi Việt xin chia sẻ bài " Hiện tượng quang- phát quang " thuộc chương trình SGK lớp 12, hi vọng với những nội dung lý thuyết và hướng dẫn giải bài tập SGK sẽ giúp bạn đọc hiểu bài hơn.

Bài 32: Hiện tượng quang-phát quang - Môn Vật lý lớp 12

A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

1. Hiện tượng quang - phát quang: là sự hấp thụ ánh sáng có bước sóng này để phát ra ánh sáng có bước sóng khác.

• Sự huỳnh quang là: Sự phát quang của các chất lỏng và khí có đặc điểm là ánh sáng phát quang tắt rất nhanh sau khi tắt ánh sáng kích thích.
• Sự lân quang là: Sự phát quang của nhiều chất rắn có đặc điểm ánh sáng phát quang có thể kéo dài một khoảng thời gian nào đó sau khi tắt ánh sáng kích thích.

2. Ánh sáng huỳnh quang có bước sóng dài hơn bước sóng ánh sáng kích thích:

​

B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI

Trang 164 - sgk vật lí 12

Tại sao sơn quét trên các biển báo giao thông hoặc trên đầu các cọc chỉ giới có thể là sơn phát quang mà không là sơn phản quang ( phản xạ ánh sáng )?

Hướng dẫn giải:
Sơn quét trên các biển báo giao thông hoặc trên đầu các cọc chỉ giới đường là sơn phát quang để người đi đường dễ nhận thấy. Nếu là ánh sáng phát quang thì từ nhiều phía có thể nhìn thấy cọc tiêu, biển báo. Nếu là ánh sáng phản xạ thì chỉ nhìn thấy các vật đó theo phương phản xạ.

Bài tập 1: trang 165 - sgk vật lí 12

Hiện tượng quang - phát quang là gì?

Phân biệt hiện tượng huỳnh quang và hiện tượng lân quang.

Hướng dẫn giải:

• Hiện tượng quang - phát quang: là sự hấp thụ ánh sáng có bước sóng này để phát ra ánh sáng có bước sóng khác.

Phân biệt hiện tượng huỳnh quang và hiện tượng lân quang.

• Sự huỳnh quang là: Sự phát quang của các chất lỏng và khí có đặc điểm là ánh sáng phát quang tắt rất nhanh sau khi tắt ánh sáng kích thích.
• Sự lân quang là: Sự phát quang của nhiều chất rắn có đặc điểm ánh sáng phát quang có thể kéo dài một khoảng thời gian nào đó sau khi tắt ánh sáng kích thích.

Bài tập 2: trang 165 - sgk vật lí 12

Ánh sáng huỳnh quang có đặc điểm gì?

Hướng dẫn giải:
Ánh sáng huỳnh quang có đặc điểm là : Bước sóng của ánh sáng huỳnh quang dài hơn bước sóng của ánh sáng kích thích.

Bài tập 3: trang 165 - sgk vật lí 12

Sự phát sáng của vật nào dưới đây là sự phát quang?

A. Tia lửa điện.

B. Hồ quang điện.

C. Bóng đèn ống.

D. Bóng đèn pin

Hướng dẫn giải:
Chọn C.

Bài tập 4: trang 165 - sgk vật lí 12

Nếu ánh sáng kích thích là ánh sáng màu lam thì ánh sáng huỳnh quang không thể là ánh sáng nào dưới đây?

A. Ánh sáng đỏ.

B. Ánh sáng lục.

C. Ánh sáng lam.

D. Ánh sáng chàm.

Hướng dẫn giải:
Chọn D. Vì theo định luật Stokes, ánh sáng huỳnh quang phải có bước sóng dài hơn bước sóng của ánh sáng kích thích.

Bài tập 5: trang 165 - sgk vật lí 12

Một chất có khả năng phát quang ánh sáng màu đỏ và ánh sáng màu lục. Nếu dùng tia tử ngoại để kích thích sự phát quang của chất đó thì ánh sáng phát quang có thể có màu nào?

A. Màu đỏ.

B. Màu vàng.

C. Màu lục.

D. Màu lam.

Hướng dẫn giải:
Chọn B.

Bài tập 6: trang 165 - sgk vật lí 12

Ở trên áo của các công nhân làm đường hay dọn vệ sinh trên đường thường có những đường kẻ to bản, nằm ngang, màu vàng hoặc màu lục.

a) Những đường kẻ đó dùng để làm gì?

b) Những đường kẻ đó bằng chất liệu phát quang hay phản quang?

c) Hãy đề xuất một thí nghiệm đơn giản để nhận biết những chất liệu đó là phát quang hay phản quang.

Hướng dẫn giải:
a) Các băng này dùng để báo hiệu cho xe cộ chạy trên đường.

b) Các băng này làm bằng chất liệu phát quang.

c) Dùng bút thử tiền chiếu vào một chỗ trên băng, rồi xem chỗ đó sáng lên màu gì. Nếu nó sáng lên màu vàng hay màu lục thì đó là băng phát quang.